Tassanngaannaq akitsuutinik atuutilersitsinermut pissutaasutut oqaatigineqartut Aningaasanut inatsimmi ”putoq matuniarlugu” Suleqatigiissitsisut Inersuarmi allatut periarfissatut innersuussutaasa ilaat aaku
Aningaasanut inatsimmik isumaqatigiinniarnernut sooq peqataajunnaarnerput maannakkut ersarilluinnalersoq neriunarpoq.
Akitsuutit siumut nalunaaruteqaqqaarani atuutilersinneqarput, siusinnerukkulli pisartunut sanilliullugu inersuarmi oqaluttarfimmiit inissaniillu ajoquserneqarata oqalussinnaatitaavugut. Tamanna sapaatit akunneri marlussunni kingullerni tamanna AAMMA ajornartorsiutaanikuuvoq.
Tamanna pillugu nutaarsianni allani eqqartussavarput.
Karsimi ”putoq matuniarlugu” allatut aningaasalersuinissamik innersuussivugut.
Ilanngaassivik pisariaqanngilluinnartoq atuutilersinneqarneralu akisoorujussuaq; taanna unisinneqarlu, taava 135-150 mio. kr.-it tassani aaneqarsinnaapput. KNI-p ingerlatsinerata annertusinera immaqa unammilleqatigiinnermik ajoqusiissaaq nunatsinnilu inuussutissarsiortut annikitsumik ingerlatsisut matoriaannaapput: 45 mio. kr. Inatsisartunut inissiat. Taamaaliornikkut aningaasat akitsuutit matussusigaat aaneqarsinnaapput.
Ilanngaassivik ilimagineqartutut SUNNIUTEQASSANNGILAQ (inatsimmut oqaaseqaatit takukkit), KNI A/S nunap karsia qularnaveeqqusiisoralugu namminersortunut unammillissanngilaq, Inatsisartunut inissiat utaqqinneqarsinnaapput. Imaluunniit akissaqarnerulernissatta tungaanut mittarfinnut 1 milliardinik aningaasaliinasi. Sanaartorneq tulleriaarlugu ingerlanneqarli sanaartortoqanngivilluniluunniit.
Taava putoq matuneqassaaq.
Aningaasanut inatsit nutaaq pissangallunga utaqqivara, tassami meeqqanut inuusuttunullu pingaarutilimmik ikiuinissaq suli takusinnanngillara. 80 mio.kr. Danmarkimiissapput, tamanna uagut pisinnaanngilarput.
Angalanermi bilitsit akii qaffassapput, biilit innaallagissartortut akisunerulissapput, inissiat oqullit nillertullu suli pitsanngorsarneqanngillat, angerlarsimaffeqanngisut suli inissaqanngillat, meeqqanut inuusuttunullu imaluunniit ilinniarfinnut ilinniartullu inaannut saniatigut aningaasassaqanngilaq.
Akitsuutit avatangiisinut illersuutaasut
Akitsuutit taakku avatangiisinut illersuutitut taaneqarneri sianiilliornerujussuuvoq eqqoranilu. Partiinit pingasunit taakkuninnga oqaatigineqartutut allatulli uukapaatitsiniarneruvoq.
Snescooterinut akitsuutit unitsinneqarput ATV-nut eqqussinermi akitsuutit apparneqarput. Ajunngilaq, kisianni sooq biilit avatangiisinut ajoqutaanngitsut akigalugit tamanna pissava?
Biilinut innaallagiatortunut aqqusinernut akitsuutinut puussianullu plastikkinut akitsuutinut aningaasat avatangiisinut aningaasaateqarfimmut imaluunniit sumiluunniit avatangiisinut illersuiniarnermi atorneqartussaanngillat. Asuli oqalunneruvoq.
Akerlianik biiliutillit avatangiisinut ajoqutaanngitsunik atuisut erngup nukinganik immiisartut tamarmik allatut iliuuseqartariaqassapput, soorlu peqqinnissaqarfiup, suliffeqarfiit Namminersorlutik Oqartussat pigisaasa kommunillu biilinik innaallagiatortunik avatangiisinut ajoqutaannginnerusunik atuilernikut maannakkut taamaatitsisaraqassapput. Taava sananeqaateeqqat mingutsitseqqittorujussuanngussapput.
Avatangiisinut ajoqutaanngitsunik atuilerneq ingerlaannarli!
Partiit sianiitsorpassuarnik siunnersuuteqarput, ilaatigut sananeqaateeqqat mingutsitsineri annikillisinniarlugit, kisiannili akitsuutit uku suli sianiilliornerupput. Aammaarluni!
Meeqqat mamakujuttunik tilliffigaat, meeqqat atugarissaarnerulerniassammata? Naamik. Mittarfiit kissaatigisatsitut siuariartortinngitsut nutaanngilinikut imminnullu – maannakkutut ingerlatsinitsut – akilersinnanngitsut aningaasalersorniarlugit. Ukorsiinnguiinaa! AAMMA paasissutissanik amigaateqarsimassaagut, tassami Naalakkersuisut partiilu tapersersortaat demokratiimi iliuuserineqarajuttartutut paasissutissiineq ajorput.
Nunamik aqutsisut naatsorsuutigineqarsinnaasariaqarput, taamaalillutik namminersortut inuussutissarsiortullu aningaasaliinerinik suujunnaarsitsisunik tassanngaannaq eqqarsaatigeqqissaanngisanillu suliniuteqarniassanngimmata.
Suli taasaqarsinnaagaluarpunga, uanili uniinnassaanga. Allatut aningaasalersuinissat innersuussutigaagut, nikeriarusunngillalli.