(Naalakkersuisut Siulittaasuat)
Maanna Inersuarmi naapeqqippungut, ullumikkullu aamma kiinnat nutaat takusinnaavagut. Tamassi maanga tikilluaritsi, kiisalu innuttaasut nunatsinni isiginnaarutikkut malinnaasut tikilluaqquvakka.
Tamat oqartussaqaataanerannut naammattumik tatiginnissuseqarnersi, qasusuillusi isummasinnik saqqumiiniarluni ingerlaaqataasarnersi, uvagutsinnut allagartarnersi, tusaatit aqqutigalugit ulluin-nassinnik uvagutsinik avitseqatiginninnersi, mail-inik nasitsisarnersi, ataatsiniisitsinerni peqataasar-nersi minnerunngitsumillu tusaatit attaveqaataasut atorlugit peqaaanersi matumuuna qujassitigeru-suppara.
Immitsinnut attaviugiuarnissatta attattuarnissaa inuiaqatigiinni, inuit nalinginaasut kiisalu qinikkat akornanni pingaaruteqarluinnarpoq.
Ukioruaasiit issilissaqqaarpoq, taamaattumillu tamanna eqqarsaatrigalugu angerlarsimaffeqanngit-sortavut eqqarsaatigaassi. Silamiinnersi qaqugumulluunniit isiginngitsuusaaginnarusunngilarput,. Taamaattumillu ukiornissaannut matumunnga, aammalumi siunissamut, aaqqussutaasinnaasunik nassaartoqarnissaa sulissutigerusunnaqaaq.
Politikki siunissami imaattariaqanngilaq ”kia pitsaanerpaajunissaa” kisiat tunngavigalugu inger-lanneqassasoq, naamik, oqallinnerput inuiaqatitta ilumoorluta qanoq pitsaanerpaamik kiffartuunnis-saat anguniarlugu oqallinissatsinnut sangutittariaqarparputy.
Illit namminerlutit inuttut inuunerit inuiaqatigiiunitsinnut qanoq attuumassuteqartippiuk? Tunnga-viusumik naammagisimaarinnippiit?
Silaqassutsikkut timikkullu peqqissuuvit?
Isigineqartutut, asaneqartutut, ataqqineqartutut,. inuiaqatigiinnilu ataatsimoortunut ilaasutut inuia-qatigiinnilu uvagutsinnut ilaasunut naleqartutut misigisimavit?
Taamakkua akuersaarukkit ataatimoorluta sinaakkutassatsinik atorsinnaasunik pilersitsinermi iluat-sitsivimassaagut. Akissutilli naamiupussappat suli suliassaqassaagut. Eqqoriaasinnaanerpulli tun-ngavigalugu akissutigineqartussat assigiinngitsorujussuussapput, apeqqataatillugu kina aperineqar-nersoq.
Inuiaqatigiillumi uvagutsinnit tusaaneqarnissartik pisariaqartippaat, qulaaniit naalakkersuinnarne-qarnissaminniit. Imaluunnit immitsinnut qalliuniuffiginissatsinniit.
Maani inersuarmi oqallinnitta, aammalumi immktsinnut, sapinngisamik pitsaanermik pissarsiffiu-nissaa anguniartussavarput.
Ataatsimoornermik pilersitsisariaqarpugut, inuiaqatigiinnik tamatsinnit peqataafiginertumik. Imaan-ngitsoq, ”piviusut” imaluunniit ”pitsaanerpaat”, kisianni tamatta peqataaffigisatsinnik. Tassa taanna aqqutissaq nassaariniagassarput. Ataatsimoorluta.
Inersuarmi maani inuttut uummatigisap tigummiinnarnissaa nalunartuuvoq
Tassami politikkimik suliaqarluni uummatip pigiinnarnissaa tamatigut ajornakusoortuusarpoq. A-kuttunngitsumik nal. akunneri takisuutut misiginartarput, suliat ajoernakusoorajuttuupput, tassami ajornakusoortumik sulisarsinnaavugut, nipi qasunarsinnaalluni, oqaatsit saassussinerusarlutik suka-ngasuujusalutillu.
Suleqatigiisitsisut kissaatirusupparput suliani ajornakusoortuni, ataatsimoornermik aammalu ataat-simoorfinnik pilersitsisassasugut, tassa avissaartuunermut taasiullugu. Soorlu suliasni tunngafiusu-mik isumaqatigiiffigisatsinni. Tamatumanilu immitsinnut sukleqatigiisillutaz, tassa immitsinnut par-timik avissimanerput eqqasaatiginagu, kisianni inuttut ataasiakkaatut inuiaqatigiinnik sullisserusut-tutut.
Uummaterput pigiinnarnissaa sapiuffigalugu Inersuarmi sulissagutta; misigissuteqanngtsunik aal-ajangiussaqartassaagut, taakkualu kingunerissavaat paasissutissat, oqaatsit, taaguutit isummallu uummamminngaaneersuunngitsut.
Piunngisaannartariaqarparput aalajangigaqartaratta inunnut annertoorujussuarmik kinguneqartartu-nik.
Inuiaqativut nunaqqativullu maanngaannit nutserlutik aallararput. Nuuttarput qitornatik illersorniar-lugit. Asasamik eqqortumik ikiorneqarnissaat pissarisiariniarlugu. Sorsunnerigaluatik kingfuneqar-neq ajortut qatsulugit, kiisalu ajortumik pineqarnertik qatsullugu, utoqqalillutik, immaqalu pissakil-lioramik, atugassarititaasut ajormata.
Nutserput ummatit inuunermi aliasuutit annertuvallaanermata, atuarfiniit pitsaanngitsunit, najukka-ni oqoqarpalaalermat, nutserput namminneerlutik qanigisamillu pitsaanerusumik atugaqalernissaat anguniarlugu.
Maanngaaniit nutserput, nunaminit asassaminniit qanigisami innarluuteqarnerminni napparsinaner-minnilu pitsaanerusunik ullluinnarni atugaqarnissaannik pissarsissunniarlugit.
Meerartatik atuartut pitsaanerusumik atuartitaanissaat anguniarlugu, imaluunniit utoqaartatik san-ngiillisimasut pitsaanerusumik sullinneqarnissaat anguniarlugu.
Tamakku inussatta akornisigut annaajortorpavut. Nunaqqatigut nutserput.
Ullut tamaasa ilaqutariinnut, pinngortitanut, kulturimut, oqaatsinut, taakaulu uummataannut attaveqarneri annajortorpavut.
Piaarinngikkaluarlutas takkua ajoraluartumik inuiaqatigiiunitsinniit peersikkiatuaarpavut. Tassa ullumikkut pingaarneriusiuinerput taamatut isikkoqarnerata kibgunerisaanik. Tamannalu aaqqin-niartariaqarparput.
Taakkua uvagutsinnut imminullu inuiataqitiinnut, sumullu attaveqarnerinit peersikkiartuaarpavut.
Taamaaliornitsigut asasavut ilavullu amerlaqisut imminut toquttarnikkut, atuinerluttunngornermut neriutaarunnikkutannajortorpavut.
Akuerineqarneq ataqqineqarnerlu Inersuarmit maangaaniit aallartittarpoq, kiisalu suliassat ajorna-kusoortut suliarinissaannut sapiissuseqalertariaqarpugut, pissutsillu qanoq ittuuneri tunngavigalugit oqarsionnaasariaqarluta, unamminertut sapiissuseqarfigisariaqarpavut, aaqqinniarsinnaasariaqarluti-gillu.
Assigiimmik eqqasaqatigiissinnaasut amerlanerugutta aaqqiissutissat silinnerusut pitsaanerusullu nassaarisinnaalissavagut.
Inersuarmi maani immitsinnut, suleqatigiinnerpullu aallarniutigisariaqarpugut .
Tulleriiaarisarnigut misissoqqittariaqarparput.
Soorlu innuttaasut ilaat isummaminik saqqumiussinermini ima allattoq: “Sumut iluaqutaava asfalt-ilersuigaluarutta illorsualioraluaruttalu taakkuninnga tummaarinittussanik najugaribittussanillu ino-qanngimmat”?
Inersuarmi maani inuiaat pisinnaatitaafiinikmalinninnissamut immikkut illuinnartumik pisussaaffe-qarpugut, aamattarluni aningaasaqarnitsinni silatusaartumik tulleriiaarinissatsinnut, aningaasaativul-lu atorfissaannut eqqortunut, tassa inuiaqatigiit pisinnaatitaaffitsigut ikorfartornissaannut atugassa-nik, kiisalu politikikkut maqlinnaavigineqarsinnaaluartunik, akisussaafilinnik minnerunngitusmillu atallausinnaasunik.
Filmitsialak Nunavut-meersoq: The Grizzlies; tigusiffigilaarlugu, “kina annaasaqarnikuuva”-mik aperigutta qularinngilara tamatta napaasinnasugut. Amerlanerillu naappaaqqaanassagaluarput ape-reqqikkutta: ”kikkummi ataaseq sinnerlugu annasaqarnikuuppat”? Tassami ataatsimoorfigisinnaa-savut avissartuuffissatinnit amerlanerupput.
Tassami imaappoq ukiut 5,10,20-t qaangiuppata atuuttussanik pitsaasumik aalajangiussaqarsiman-ngikkutta maanakkut inunngortartut peroriartortullu alanngornavianngillat.
Ullumikkulli aalajangikkatsinnik kingornussisussaapput.
Nunaqqativut angerlasimaffeqanngitsut, angerlarsimaffinni nakuuserfiusuni, atorluinermik qaangii-niarliusuni, imaluunnit asasanik atornerluisuusunik inuusuttuusunik, nipituuliorfiunissamullu suli qajannarpallaartunik ilallit aamma isumannatsunik inissifissaqarsinnaasariaqarput, angerlasimaffin-nullu isumannaastsunut uummateqarfiusunullu nuussinnaasariaqarput.
Tamanna piviusunngorsinnaasariarpoq.Tassami nunami maani 56.000-iinnaavugut, ataatsimoorniar-ta, inuiaqatigiit siusinnerusukkut tusarsimanngisatsinnik pitsaassuseqartut pilersillugit. Tassami nagataatigut tamanna imminut akilersinnaavowq.
Atuarfiit, oqaatsit, piginnaasat tunngaviusut, isumaginninneq
Atuarfimmi tunngaviusumik pingaarutilimmillu piginnaasat uterfigisariaqarpagut, kisitsisinnaaneq, allasinnaaneq, isumaliutersorsinnaanerlu. Isornartorsiuisinnaaneq uvagutsinnullu eqqarsaatigalugu pitsaasunik aalajangiussisinaasariaqarluta.
Oqaastinnik ataatsiniit arlaqarnerusunik atuisinnaaneq.
Nunatsinni nunaqavissutut pingaaruteqarpoq oqaloqatigiisinnanissarput, oqaatsitsnnik illersuisui-nissarput tammatsaaliunissarpullu. Oqaloqatigiissinnaanerlullumi pitsaasoq annertusiartortissavarput, allanik matussuissanngilavut oqaloqatigiissinnaasariaqarpugut maangaannarlu oqalugata.
Oqaatsivut assigiingitsorpassuartigut atorsinnaasuutittariarpavut, pikkorissarnerit ilinniarnerillu ineriartortillugit, tassa ullut ulapaafiusut, meerartatta pikkorinnerulernissaat nakuunerulernissaallu, tamallu peqaanissaat siunertaralugu. Uvagullumi kigaatsut, qaangiuttoornikkaat, kiisalu ilikkagaqar-nissamut ajornartorsiuteqartut, Meeqqat atuarfianni siullermik pingaarnerpaamillu kalaallisut, qallunaatut tuluillu oqaasiinik pikkorissaanerit pingaarnertut ingerlattariaqarpagut, tulliullugit iner-simasutut oqaatsinik taakkuninnga atuinisinnaanngitsut.
Ilinniartitaanikkut periuseq inuusuttortatta ilikkanissamut periarfissaqarnissaannik paasinnittoq qu-lakkertariarparput, tassami inuiaqatigiinni isumaginninnikkut ikiuiarnissamut tamanna qulakkeri-sussaammat. Tassani ilaapput inersimasut tunniutinnannginissaat, kisiannili namminneq pilliuteqarsimanermikkut akilerneqarrtussat. Allatut oqaatigalugu perorsaasut, isumaginninikkut sulisut aningaasarsiaat, ajunngitsorsisaa isigineqarnerisialu pisaanngorsarnissaat tulleriiaarinikkut ajunngitsimik inissittariaqapavut, taakkualu kingunerisaannik nutaamik imminnut suleqafiilernissa-mik taamatullu Avannarlernik, Naalagaafeqatigiinermik nunarsuullu sinneranik suleqateqarnissa-mik eqasalerniassammata.
Immitsinnut ineriartortippugut, nunarput nukittunerulersillugu, avatangiisitsinnut ammariartorluta suleqatigiillutalu.Taamaaliornikkullu aammattaaq nammineerluta tunngaviusumik tulluusimaaruti-ginninneq, tsunuliaqutaqarneq kultureqarneq, oqaaseqarneq iliokkariartorparput, kisiannili unammillersinnaanermik eqqarsaasinnaane taamatullu nunarsuarmioqatitsinnit isumassiorsinnaaner-put qulakkerlugu.
Klima, meerartarvut inuusuttirtavullu, aalisarneq, tatiginninneq akimullu ersittuuneq Nuna tamakkerlugu eqqagassaniksuliaqarneq sukumiisumik aaqqivigisariaqarparput, tamannali pappialanik allaqqasuinnaassanngilaq kisiannili piviusumi, tassaa eqqakkani, atuutissalluni.
Nunatsinni sumiiffinni assigiinngitsuni oliat inissisimapput, eqqakkanik ikuallaanerit kinguneri-saannik tatsit imeqarfiit toqunartunik nakkaalaarfigineqartarput kiisalu anartarfiit immamut kue-raannarneqartarput.
Avatangiisivut eqqarsaatigalugit sukumiisunik siunnerfeqartariaqarpugut, taaqkkualu taamaallaat akiliisitsinernik pilaanernillu imaqartariaqanngillat, kisiannili kikkut tamaasa eqqarsaatigalugit ataavarnerusumik pitsaanerusumilluma aqqiisummik pilersitsisariaqarpugut.
Pinngitsoorata suliniutit, isumassaarsiat silunertallu tamanit atuuisut qulakkertariaqarparput. Pin-ngortitatta piujuarnissaa kinguaassagullu eqqarsaatigalugit pilersitsisariaqarparput.
Aalisarneq nunatsinni annertuumik nammataqartussaavoq, kiisalu immikkut ittumik inuiaqatigiinni akisussaafeqaqataalluni. Aalisarneq tassaavoq ullumikkut nunatsinni isertaqarfigisartargatuarput, tassamin aalisarneq nerisassaqarnitsinnik isertitaqartinitsinnillu tunngaviuvoq kinguaariillu siunis-sami kinguaariit assigiingitsutigut qanorlu annertutigisumik isertitaqarnitsigullu amigaateqalin-nginnissaannik oqimaaqatigiisitsisussaavoq.
Piujuartitsinerlu pingaaruteqarpoq, kiisalu peqaqsutsikkut biologit siunersuutaa suliffissuillu piumasaqaataat oqimaaqatigiisinnissaat pingaaruteqarpoq. Kiisalu aningaasaqarnikkut ataavartuu-nissamik qulakkerinninneruvoq.
Meratavut inuusuttortavullu piltsaanerusunik nuannartorusaqartariarput, inersimasut pitsaanerusut avatangiineralugitilinniarnissamut periarfissat pitsaanerusut ineriartussallutik sulissallutillu.
Kulturerput aallaavigalugu meerartatta inuusuttortattalu ataatsimoorluta perorsarnerini, asaneqarne-rini ineriartornerinilu naleqartitatsinnut utertariaqarpugut. Naak nammineerluta qitornarinngikka-luarlugit taakkua siunissaqarnissaat ilinniagaqarnissaat atugarissaarnissaallu ataatsimoorluta sors-suutiginissaat pingaarnesaatittariaqarparput.
Meeqqat unnuakkut angalaannaqqittariaaqanngillat, meeqqat takkuitsoorneqaqqittariaqanngillat, taamaattumillu ullut tamaasa tooqqissisimanissaq pigisariaqarpaat, nerisassaqarlutik angerlarsi-maffimminni asaneqassallutik toqqissisimassallutik, unnuakkut sinilluarsinnassallutik, inuttullu avatangiisiisa inertortissavaat, taakkuuppummi meeqqat allanik tamanit taarserneqarsinnanngitsu-tut isigisaat.
LGBTQ inuit kusanassusip saniatigut peqataatinneqarneq, ataatsimoornerlu misigisariaqarpaat, tamatumalu atuarfimmi skema ilanngunneqarsnissaa, tassungalu ilanngulælugu atoqatigiinneq silatussutsikkullu peqqisuuneq ilannguneqartarriaqarput, taamaaliornikkut ataatsimoorneq ilanngu-tititsisoq qulakkerneqarluni. Ilinniarneq tassaavoq tamatta tunngaviusumik ilisimasaqarfigiligarput, tassuunakkullu ataatsimoornerni tamat peqataanerat ilinniuassallugu
Aalajangiisartut qulakkeertariaqarparput torsuusaanni akimut ersittuuneq atuttariaqarpoq, tassa aa-lajangigassat ingerlaneri pissasiarisinnaasariarpavut. Tamakkua Inersuarmi maani aalajangiinerit pereersut malinnavigisinnaanerisigut, suliarinerillu malinnaavigisinnaasariaqarpugit. Kiisalu siunis-saq ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu pilersaarusiat malinnaaffigiuminartut malinnaaffiginerisigut, kiisalu allaffssorneq pikani ataatsimoortineratigut, suleriaatsit akileraarutitigullu aammalu fond-inik sipaarnertigut suliriaatsitigullu aaqqissuusseqqinnetigut. Sipaarnerulertariaqarpugut ingerlatsi-nitsinnilu aningaasaativut tamakkerlugit atornaveersaartariaqarpavut, kisiannili minnerpaamik iner-riartuutik siunissamullu qulaarisumik pilersitsisariaqarpugut, Aningaasatigullu Inatsisissannik ilan-ngertuinissaq siunissamut isumannaartariarparput.
Inissiat, inuussutissarsiornermi pisariaqartitatigut pitsanngorsaanissaq kiisalu aningaasalii-nertigut ammasuunissaq.
Siounissaq ungasinnerusoq isigalugu ineqarnikkut aaqqissuuseqqinnerit suliarineqarnissaat qulak-keertariarpavut, soorlu atorfissaqartitsiviusunik naammatumik sanaartornertigut.
Oqummik akiuiniarneq sukumiisumik ingerlattariarparput, sulinerlu piviusorsiorlunilu siunissamut ungasinnerusumut sammitinneqassaaq.
Sanaartornermi suliaqartut malinnaasinnaanissaannut qiimmassartariaqarpavut, tamannalu pisinnaavoq pilersaarutinik siunissamut ungasinnerusumut isigisunik malinnaaffigiuminartunik paasinartunillu kiisalu piviusorsiortunik pilersitsinikkut.
Tassa inissianik atorluarsinnaasunik sanaartornissamut pilersaarutinik pilersitsinnaasariaqarpugut, taakkulu aqqutigalugit siunissamit inissiaatittat peqqinnartuunissannik isummerfiginissaannut sa-pissuseqaqrtariaqarpugit, kiisalu kikkut tamarmik ineqarnissaannik qulakkerinnilluta. Housing first.
Inissinut akiliisartut aammalu allanut aningaasaliisartut naatsorsuutigisinnaasariaqarpaatigut.
Aningaasaliisartut nunanit inuit pisinnaatitaafiinik attassisunit aammalu piujuartitsiunissamik periu-seqarnermik ingerlatsisunit pissarsiariniassavagut , tassa inuussutissarsiut uvagutsinnut iluaqutaasoq siunissamilu atasussaq.
Annertusiartortitsinermit ilinniartitaanermullu aningzaasaliisariaqarpugut, suli,amillu ingerlatsisuar-nitsigut naalagaafinngorsinnaavugut pikkorissoq akisussaaffilimmillu ingerlatsisoq, kisianni aamma siumukartunik inuttalik aningasarsiarissartunik pitsaanerusumilu inuunilinnik.
Ilisimatuut, annertusaasullu, eqqumiitsuliortut timersortartullu, inuussutissarsiortut, aalisartut, suli-sartut aningaasaliisullu tusaasut aallartitsisasrtullu malugisinnaasariaqarpaat inuiaqatigiit siuariar-tortut.
Siunissarput takkua pilersippaat, maligassiuillutikinjuiaqatiginnilu, ulluinnatsinnullu pereersunut pisussanallu qisuariaateqartartut. Taakkuami peqataanngippata inuiaqatigiit piitsussagaluarput, ani-ngaasaliinissarmi pisariaqarpoq, taakualumi ak uujuarnissaat suliassaraarput. Siornatigut inunnik taama iluatsitsigisumik taamalu amerlatigisunik peqarnikuunngilagut, aammalu suliassqarfinni taa-ma amerlatigisuni. Taamaanerlu illersortuartariaqarparput.
Sundhedskommissiorni, kiffartuusinissamut isumaqatigiissutit, pisortallu akornanni suleqati-giinneq.
Naggataatigut minnerunngitsumilli kaammattuutigerusupparput Peqqinnissaqaqrfiup nutaamik ikiorserneqarnissaa. Naalakkersuisut ataatsimoortumik isumasiorqatigiinnermik ingerlatsinissamik suliniuteqarnerat nersualaarusuppakka.
Isumaqarpugut tamanna peqqinnissakkut ilinniagaqarnikkut ataasimiititamut pilersinneqartussamiút attavelertariaqaripput. Taamaliornikkut ullumikkumut siunissamut peqqinnissamullu aningaasat atorluarneqassapput.
Peqqisuunngikkuttami suunngilagut. Peqqinnissaqarfimmili tusiattumik ingerlatsisoqarpoq. Ataatsi-moorlutami suliat, tunniussat, sulisut, aningaasarsiat. kiisalu forsikringit suleqatigiinnerillu takunikuuvagut, taamaaliornikkullu peqqinnissaqarfimmik ataatsimoortumik atasinnasumillu siunissami qanoq issanersoq pilersissinnaagipput takusimavarput.
Ungasinngitsukkut kiffartuussinissamut isumaqatigiissutit nutarternertussapput, kiisalu Kangerluss-uarmi, Narsarsuarmi illoqarfinnilumi allani siunissaq qanoq ittuussanersoq eqqarsaatigineqarpoq. Inuiaqatigiillumi sinnerisa aammattaaq tamanna eqqasaatigaat. Uvagullu maani Inersuarmi innut-taasut uvagullumi pissutsinik piviusunik, kisitsisinik pilersaarutinillu tunisariaqarpavut. Allanngui-nissamut piffissaqarluarsimavugut, allannguutissalu, tassa mittarfinnik allilerinissamut, aningaasa-ligasanullu allanut tunngatillugu qangali neriviup qaavanut ilineqarsimasariaqarput. Isertugaan-ngilaq pilersaarutit pineqartut tamanut takusassanngorlugit saqqummiunneqarsimasariaqarraluartut, ippasarli ullumikkuunngitsoq.
Kisianni tamanna Naalakkersuisooqatigiinnut partiinullu ilaasunut suaarneruvoq, tassa inuiaqatigiit peqqinnissamikkut, ilinniartitaanermikkut, atugarissarnermikkut aammalu demokratiimik tunnga-viusumik ingerlateqataanikkut, piviusumik akuutinneqqannginnermikkut navianartorsiortinneqarlu-tik.
Kommunit nukillaartinneqarsimapput, isumaqarpugullu Namminersorlutikm Oqartussat kiisalu kommunit qanimut suleqatigiittariaqarput, kiisalu marloriaammik allaffissorneq atorunnaarlugu. Kiisalu aaqqissuuseqqinnerit ilaasa pisariillisarnissaat qulakkeertariaqaripput, inuiaqatigiit atuisus-saat eqqarsaatigalugit, kiisalu ikiunissaq, akileraarutitigut millisaanissaq aamalu inuussutissarsior-nikkut sinaakkutit kiffanngissuseqarnerusut allaffissornerujusuarmik pingaarninngortillugit inissit.tariaqarpavut. Matumani uvagut matumunnga piumassuserput apeqqutaavoq.
Akornatsinni ikaartarfiliortariarpugut.
Inoqatitta ikiorneqarnissamik pisariaqartitsilerneraniit ingerlaannartumik saffissaqartariaqarput. Tassaniippormi ingerlaannartunik ikiuunnissarput, tassa taaklua ataatsimoornermut ingerlanerat takutissagutsigu.Taamaaliornikkut aatsaat isumaginninnikkut ajornartorsiutit piviusumik qaange-riartulersinnaavarput. Imaanngilaq ajortuliortut pineqaatississanngikkigut, kisiannili ajotuliunngin-nissaat sulissutigiuartariaqarparput. Avataaniittuunermik misigisimaneq tamatta ilisimannguatsiar-parput. Avataanulli inissinnissamut ernumanerup ataatsimoorneq ajoqusivissinnaavaa. Tamatuma-mi immikkoortiterineq pilersissinnaavaa.
Uvagutsinnut tamatta atorfissaqartippugut, aamma suli amerlanerusut atorfissaqatittussaavagut inuiaqatigiittuut piujuartussatut pilersissagutta. Immitsinnut ataatsimoorlutalu nukittorsarnissarput immikkoruteqarnitsigut, inuttullu assigiinngissitaartuunitsigut ilikkartariaqarparput.
Illit tusarnaartuusutit atorfissaqartippatsigit. Nalituujuvutit. Pingaaruteqarputit. Ataqinartuuvutit. Inuiaqatigiiusugut tamatta iimitsinnut atorfissarqartippugut tapersersuisuusutut, nukittuutiut tigu-miaqartutut, kivitsisutut, immitsinnut tapersersorluta aalajangikkatigut ajunngitsutigut inuunermul-lu ajunngitsumut
Immitsinnut ataatsimoorlutalu paarilluartariaqarpugut, usorsisimaanerpullu nukigisariarqarparput, uvagutsinnut naalleraatitut atornagu. Kulturerput nakooqutigaarput. Taanna eqqortunut kukkusunul-lu immikoortiterutissanngilarput, kisiani nassatarissavarput eqqumiitsuliortunit inuiaqatitsinillu nutaamik isummerfigineqassalluni. Tapersersussavarput kissassimaarfigissallugulu. Taanna atorlu-gu siumut isigissaagut , taannalu atorlugu ikaatarfimmik pilersitsissaagut.
Tamanna inuusuttut paasisimavaat sukkullu kukkunivut paasillugit. Maani Inersuarmi inuusuttut annertuumik ilinniarfigisinnavagut. Inuiaqatigiit pitsaanerulersinnairlugit annertuumik silittumillu ataatsimoorput, inuiaqatigiillu pitsaanerulernissaannutassaminnik isaassillutik. Aqutsinermik sulia-qarnermi arnat amerkanerusut atorfissaqartinneqarput, angutit amerlanerusut ilinniarnissaat kissaa-tigineqarpoq, meerartatsinnut tamanut toqqissisimasuuneq isumannaatsuunerlu, pinmngortitatta, kuluturitta ataatsimoortuunittalu isumannaarnissaa kisalu asannittuunisasarput immitsinnullu misi-gi-suseqarfiginissaput ilissi pingaarnersaatillugu. Suleqatigiisitsisuniit ilissi inuusuttuususi matuma-ni siulliullusi ingerlatsisuunissarsi pisariartipparput. Ilissi siunissaraatsigit. Isigaassi, aamalu naat-sorsuutigaassi.
Akuunitsinnut ataatsimoornitsinnullu kulturerput eqqumiitsiliornerput, oqaatsivullu pinaaruteqar-luinnarput. Ilatsinnik peersitsinermut aviussaartuutsitsinermullu tamakkua atorneqanngisaannassap-put. Taamatut atussallugu erlinnarpallaarpoq.
Oqaatsivut paasinninnermut attuumassuteqarnermik pilersitsissapput, tassaassallutik oqaloqatigiin-nitsinni ikioqatigiinnitsinnilu sakkussavut. Illaqatigiissinnaasariaqarpugut – qiaqatigissinnaasaria-qarpugut – immikkuutitaarnermut taarsiullugu. Tassami oqaatsit akornanni inuuneq ingerlasarpoq.
Tassami qiviarnitsinni timerpullu atorlugit asannilersarpugut, timip pissussilersorneratigut kamanneq, kialaarneq, tunniutiinnarneq, anniaateqarneq misigeqatiginninneq asanninnerlu takutis-sinnaavarput.
Isikka iliovissatinnukartittarpaatigut, iviangitsinnit meeqqavut nerisittarpavut, tuvigut qissavigine-qartarput, toqqissisimaarfisarpavut, sikisimaarfigisarlugillu.
Asanninneq, ataatsimoornerlu allatut ajornartumik imaqarnerustittarriaqarpavut, tassa amerlaneru-sut annassanngikutsigit.
Eqitaarinitsigut attuinitsigut ussersornitsigut,immitsinnut illuatungeriilluta isiginitsigut, assatsigut immitsinnut attornmitsgut, immitsinut alaqqanitsigut atoorurusunnitsigullu inuunitsinni oqaaserisi-masatsinnik annertuneerungaartumik oqaloqatigiittarpugut.
Qaa timitta, misigissutsitta uummatittalu akornanni akornanni ikaartarfimmik pilersitsisa. Immit-sinnut akornatsinnilu asaqatigiinneq qamani arlaani inissisimavoq. Ataatsimoorneq taqqamaniip-poq. Pisussaaffigaarput aammalu niuannarissavarput saqqummersissallugu. Anersaartornitsinni sukkulluunniit ullormik nutaamik, piviusumik pilersitsisinnaavugut. Kisaatigaarput ataatsimoor-fimmik pilersitsissasugut.
Taamatut oqarlunga Ukiaanerani ataatsimiinneq tamatsinnut inerititaqarfiulluartoq ataatsimoorfiu-sorlu ingerlatissagipput. Uvagummi tassaavugut immitsinnut atttsimoorsinnaasuseqartut eqqamassagatsigu