Folketingimut qinersineq 2019: Suleqatigiissitsisut anguniagaat
Louis Sigurdsen imaluunniit Kim Lyberth qinerukku makku tigussaasut Folketingimi sulissutigissavagut:
Atorfilittat aqqutigalugit sulineq aamma inuutissarsiutitigut periarfissat
Naalagaaffeqatigiinneq ineriartortinniarparput ajattornagu
Atuarneq nangeqqiguk
Folketingimi issiatitaqarnitsigu angorusutagut:
Kim Lyberth, Samarbejdspartiet – Suleqatigiissitsisut, Folketingimut qinigassanngortittoq, Narsaq.
Louis Sigurdsen, Samarbejdspartiet – Suleqatigiissitsisut, Folketingimut qinigassanngortittoq, Nuuk.
Meeqqat inuusuttullu – 5.000-t ulorianartorsiorput – Naammaleqaaq!
Suleqatigiissitsisuni pingaarnerpaatipparput meeqqat inuusuttullu atungarliortut ikiorneqarnissaat.
Allanguisoqarnissaa piumasaritigu ataatsimoorlutalu oqaatsit, ammip qalipaataa, qanoq atoqateqariaaseqarneq aamma suminngaanneerneq apeqqutaatinnagu. Meeqqat inuusuttullu TAMARMIK toqqissisimallutik peroriartortariaqarput.
Atuarneq nangeqqiguk
Nunanut allanut sillimaniarnermullu politikki
Suleqatigiissitsisuni pimoorullugu anguniagaraarput Kalaallit Nunaanniit Folketingimi ilaasortaatigut Kalaallit Nunaannut ambassadøriunertik paasilluartariaqaleraat. Uangutsinnut pingaaruteqarpoq uangutsinnut iluaqutaasinnaasunut ataatsimiititalianut ilaasortaasarnissarput peqataanillu Naalagaaffeqatigiinnermut ineriartortitseqataassasugut avissaarniarsarinata. Isumaqarpugut Kalaallit Nunaat Folketingip Nunanut Allanut Kilitsissiaqarnermullu Ataatsimiititaliaani ataavartumik ilaasortaasariaqartoq aamma Grønlandsudvalgi isumasiorneqartassaaq, allanilu ataatsimiititaliani aalajangeeqataasinnaanata peqataasassaagut, suliani Kalaallit Nunaat pineqartillugu.
Atuarneq nangeqqiguk
Oqaatsinik ilinniarneq, efterskolernissamut aamma nunanut allanut atuariarnissamut
Folketingimi sulissutigisinnaavagut Danmarkimi nunanilu allani inuusuttatsinnut programmit pitsaasut annertuullu. Sulissutigisinnaavarput kalaallit illuisa angajoqqaanngorsianngorsinnaanermut ilitsersuisunngorsinnaanermullu programminik peqalernissaat aamma nunatsinni aamma sulissutigissuarput inuusuttatta piginnaaneqarluarlutik nunarsuup sinnerani inooqataalersinnaanissaat. Pingaaruteqarpoq inuusuttatta Naalagaaffeqatigiinni suliniutinut peqataasarsinnaanissaat, tamakku amerlanertigut nunani avannerlerni periarfissiissutigineqartarput aamma pingaaruteqarpoq inuusuttatta ilinniarluarsimasunngornissaminnut takorluuilersinnaanissaat imminullu upperilerlutik. Nunanut allanut angalalluni tuluttut ilinniarnissaq periarfissaasariaqarpoq aamma atuarnissaq. Oqaatsit pillugit assortuuterusaartuarnerput ingittariaqarparput. Kinaluunniit inuussanngilaq kalaallisut, danskisut tuluttulluunniit ilinniarnissaminut periarfissaqarani.
Atuarneq nangeqqiguk
Inuutissarsiorneq niueqatigiinnerlu
Kalaallit Nunaata nunarsuup sinneranik suleqateqarnissaa kissaatigaarput, sualummik niuernerup avammullu tunisassiornerup iluani. Naalagaaffeqatigiit killeqarfiisa toqqissisimanartut iluini annerusumik suleqatigiittoqarnissaa kissaatigaarput niuerfiit nutaat takusinnaaleraangatsigit. Aalisarnerup issittumilu umiartornerup iluani immikkut pitsaanerpaanik ilisimasaqarpugut. Avammut nioqqutigisinnaasatsinnik, ineriartortissinnaasatsinnik aamma suli anginerusunik angusaqarfigisariaqakkatsinnik.
Atuarneq nangeqqiguk
Inissiat – aningaasarsiornitsinnik peqqinnissatsinnillu ulorianartorsiortitsisoq – patajaatsuunissaq pisariaqaproq
Assigiiaartumik piffissarlu ungasinnerusoq isigalugu ininut ineqarnermullu aningaasaliisarnissaq pisariaqarpoq sumiiffiit pisariaqartitsinerusut salliutillugit. Ajornanngippat Naalagaaffeqatigiinni aningaasaliisartut suleqatigalugit. Kalaallit Nunaanni inissaqarniarnikkut kinguussaaqqanerujussuaq ilungersuutigaarput aamma ineqarnerup iluani iluanaarniapiluttartut pillugit inatsiseqarnerput inerisimanngippallaaqaaq aamma piffissami sivisuallaami akueriinnarpallaarsimavarput partiit siuttuusut ineqarniarnikkut kinguussaatitsigaluttuinnarnerat.
Atuarneq nangeqqiguk
Kalaallit Nunaanni sakkutooqarneq / Forsvaret Kalaallit Nunaanni
Danmarkimi Naalakkersuisut Illersornissaq pillugu isumaqatigiissuteqaqqammerput, tassani aalajangersarneqarlutik Sakkutooqarnerup sinaakkutissai 2018-miit 2023-mut.
Danmarkip Kunngeqarfiup illersornissaanut atatillugu NATO-mik pingaartitsinera isumaqatigiissummi takuneqarsinnaavoq.
Atuarneq nangeqqiguk
Kalaallit Nunaata illersornissaq pillugu Nunanik tamalaanik isumaqatigiissuteqarnera
Soorunami partitut ataqqivarput, Namminersorlutik Oqartussat USA-mut Danmarkimullu isumaqatigiissutaat Igalikumi ulloq 6. august 2004-mi atsiorneqartoq, tassani Kalaallit Nunaata Illersornissaq pillugu USA-mut isumaqatigiissut 27. april 1951-meersoq akueraa allannguuteqalaartillugu.
Atuarneq nangeqqiguk
Atorfilittat aqqutigalugit sulineq aamma inuutissarsiutitigut periarfissat
Atorfilittat aqqutigalugit nunani allani sulineq Kalaallit Nunaanni ineriartortittariaqarparput. Ilinniartortatta pikkorinnersaat nunani allani aallartitaqarfinni sulilerumallutik qinnuteqartalertariaqarput. Maannakkut Washingtonimi, Bruxellesimi Islandimilu aallartitaqarfeqarpugut.
Atuarneq nangeqqiguk
Soraarnerit, utoqqaat, innarluutillit aamma inuit allat Danmarkimiittut napparsimanertik pissutigalugu
Isertorneqassanngilaq utoqqarpassuit Danmarkimut nuuttarmata soraarnerussutisiatik naleqarnerulertarmata. Tamanna tupinnanngilaq, tupinnarporli Kalaallit Nunaata innuttaasut atugarissaarnerulernissaat sulissutiginngimmagu. Kisianni nunap nammineq politikkianut tamanna tunngavoq. Folketingimut isissagutta qularnaarusupparput pensioninut assigiinngitsunut paasissutissanik sanatitsiniarpugut aamma tamakku ukiorpassuarni Kalaallit Nunaanni politikkikkut sangujoraarluni ingerlatsinermit sunnerneqarnikuummata.
Atuarneq nangeqqiguk
Psykiatri aamma peqqinnissaqarfik
Ilungersuutiginiarparput Kalaallit Nunaata nunanut avannarlernut suleqatigiinnermut akuunerulernissaa, suleqateqalernissaalu napparsimavinnik amerlanerusunik, amerlanerusunik nakorsaqalerniassagatta, psykiatereqalerniassagatta, immikkut ilinniarsimasunik nakorsaqarnerulerniassagatta, immikkut ilinniarsimasunik peqqissaasoqalerniassagatta Kalaallit Nunaanni napparsimavinnut assigiinngitsunut suliartoqattaartarsinnaasunik.
Atuarneq nangeqqiguk
Perorsaasut, peqatigiinnermut perorsaasut aamma sulisussat allat
Sulissutiginiarparput perorsaasut, peqatigiinnermut perorsaasut il.il. amerlanerit Kalaallit Nunaanni atorfinitsinneqarnissaat. Salliutillugit nunaqavissut. Pikkorissarneqartassappulli piginnaaneqarnerulersikkumallugit tassanilu Danmarki suleqatigineqarsinnaalluarpoq. Nunatsinni taakku akissarsiaat sulinermilu atugaat pitsanngorsarusuppagut. Amingaataaqaat aamma nassuerutigisariaqarparput pisariaqarmat Danmarkimut sulisussarsiornissaq, atorfiit inuttalersinnaanngisat inuttalerniarlugit.