Inatsisartut Suleriaasianni § 37 imm. 1 naapertorlugu Naalakkersuisunut apeqqutit imaattut matumuuna saqqummiuppakka:
Naalakkersuisunut apeqqutit:
- Naalakkersuisut isumaqarpat Nuummi mittarfik pitsaanerpaamik inissisimanngitsoq soorlu 2018-mi Ukiakkut ataatsimiinnermi imm. 21-mi saqqummiunneqartumi oqaatigineqartutut?
2. Naalakkersuisut isumaat naapertorlugu Nuummi mittarfik sumut allamut inissinneqarsinnaava? Naalakkersuisut namminneq nalunaarusiaat naapertorlugu Nuup Mittarfia mittarfinnut allanut naleqqiullugu naammassinerminiit kiserluinnarmi sinneqartooruteqarluni ingerlasinnaavoq. Taamaattumik pingaaruteqarluinnarpoq mittarfiliortiternerup iluatsinnissaa. Misissoqqissaarneqarnikuunerluni maannakkut inissiivissap saniatigut allamut sumut inissiisoqarsinnaanersoq? – Taamaassimappat taava Naalakkersuisut inissiivissat suut innersuussutigisinnaavaat?
3. Naalakkersuisut paasisimanerlugu NATO, USA iligisalluunniit arlaat alla “Kujataani” taagorneqartumi 3.000 meterimik takissusilimmik mittarfiliornissamut akileeqataasinnaassanersut? Illersornissakkut pingaarutilimmik mittarfeqarsinnaanissaq pillugu?
4. Paasineqarpoq Kalaallit Nunaata silaannartaata nakkutigineqarnera Naalagaaffeqatigiit iluanni aamma nunanut allanut tunngasunut annertusisariaqassasoq. Immaqa Illersornissakkut Iligiit eqqarsaatersuuteqarsimassapput suli misissorneqanngitsumik mittarfiliornissamut?
Naalakkersuisut namminneq oqaloqateqarsimanerlutik – imaluunniit Naalakkersuisut iisimasaqarfiginerlugu imaluunniit oqaloqatigisimanerlugit soorlu USA, NATO imaluunniit allat Kalaallit Nunaanni mittarfiliornissaq illersornissakkut soqutiginaateqartutut isigalugu soqutiginnittunik? Taamaassimappat tamat tamanna paasisaqarfigisinnaanerlugu?
5. Naalakkersuisut eqqarsaatigisimanerlugu Nuummi Mittarfik eqqarsaatigalugu allamik aaqqiissuteqarnissartik, tusagassiutini saqqummiunneqartut misissuinerit ajornartorsiutitallit inerniliinerillu pissutigalugit aamma soorlu takuneqarsinnaasutut KAIR-p nittartagaani takuneqarsinnaammat mittarfik naatsuararsuussasoq ingerlallunilu immikkut akuersissutigineqarsimasut arfinillit tunngavigalugit taamaasillunilu qanganitsipallassalluni Naalakkersuisut kissaataattut allisinneqassappat imminut akilersinnaanissaa pillugu?
6. Taamaanngippat taava Naalakkersuisut Danmarkilu NATO-mik isumaqatigiissut ingerlatiinnarniarpaat aamma NATO-p USA-llu timmisartuutaat malersuutit il.il. atorlugit Kalaallit Nunaata silaannartaani nakkutilliineq kiisalu qaartartorsuarnik ingeriuttakkanik nakkutilliinissaq pillugit Danmarkip NATO-llu akornanni isumaqatigiissut ingerlatiinnarniarpaat ?
– Mittarfiit sorliit atorlugit qulaani taaneqartut taava isumagineqassamaarpat?
– Mittarfiit, silaannartaq kiisalu mittarfinnik attuisumik sillimanissaq pillugu nunat allat illugiissumik isumaqatigiissuteqarfigineqarnikuuppat imaluunniit Naalagaaffeqatigiit iluanni, inuit tamat takusinnaanngisaannik? Taamaattoqarsimappat sooq?
7. Naalakkersuisut Kalaallit Nunaat Danmarkilu Nunanut allanut politikki eqqarsaatigalugu sutigut pisussaaffeqarpat, mittarfiit inissisimanerannut sunniuteqartumik mittarfiliortiternissanut isumaqatigiissut aalajangerneqaqqammersoq eqqarsaatigalugu aamma Kalaallit Nunaanni mittarfiit allat inerlaannarnissaannut aamma sunniuteqartussamik – matumani eqqarsaatigigaagut Kangerlussuarmi Narsarsuarmilu mittarfiit.
8. Naalakkersuisut periarfissanik allanik sunik tikkuussinikuuppat Landskarsip tamakkiisumik mittarfiliortiternernik akiliinissaanut tunngatillugu? Tassa periarfissat allat suut eqqarsaatigineqarnikuppat mittarfiit akilersornissaannut tunngatillugu? – Suna pissutaava ajutoortoqassagaluarpat tamat nammineq ersukkusunnerannut? Aamma sooq mittarfiit taakkorpiaat pingasut pineqarpat?
(Inatsisartunut ilaasortaq, Tillie Martinussen, Suleqatigiissitsisut)
Tunngavilersuut:
Soorunami Suleqatigiisitsisut arlaleriaqaluni siunissami Nuummi mittarfiup inissinneqarfissaa ernumagalugu oqaatigisarnikuuaa tamannalu Naalakkersuisut ilisimalluarpaat Inatsisartut ataatsimiittarfianni oqaluttarfikkut annguttuarnikuugakkit isummakka.
Aamma oqaaserpaalussuit atorlugit aningaasalersornissaa uparuartortarnikuuarput Mittarfiliortiternissamut pilersaarutip suliarineqarnerata nalaani.
Isumaqartuarpugut Inatsisartut aalajangiinikuusut mittarfiliortiternissat ataatsimut isigalugit ilisimasanik naammattunik tunngaveqaratik aamma apeqqusernikuuarput ilumut Naalakkersuisut Landskarsillu namminneq aningaasaliissutit tamaasa ersuttariaqarneraat – kiisalu ajutoortoqassagaluarpat aamma aningaasartuutaajumaartussat tamaasa.
Aamma mittarfiliassat pingasut akilersinnaassusaat apersuutiginikuuarput aamma sooq taakkorpiaat pineqartut toqqarneqarsimanersut, isumaqaratta sumiiffinni pingasuni aningaasaliissutissat iluanaarutaarujussuartariaqartut siuariartortitsingaatsiarlutillu – piffissami sanaartorfiusussami taamaallaat pinnatik, kisiannili siunissami naassaanngitsumi – taama aningaasaliissutit amerlatigisut illersorneqarsinnaassappata, aningaasaliissutigineqartummi atorluarneqarsinnaasimagaluarmata atuarfiliortiternernut, meeqqanik inuusuttunillu sullissinermut, angerlarsimaffeqanngitsunut, utoqqarnut, peqqinnissaqarfimmut ilaalu ilanngullugit – imaluunniit aningaasaliinissaq, inissiinissa il.il. pitsaanerusumik aaqqiissuteqarnissaq nassaarineqarsinnaannginnersoq, nunat allat suleqatigalugit imaluunniit allat oqartussaaffiit siunnersuisartut suleqatigalugit.
Kiisalu sooq mittarfiit taakkorpiaat pingasut aalajangiunneqarnersut.
Kissaatigiuaannarnikuuarput sapinngisamik amerlanerpaat akuutinneqassasut, ilisimasanik tunngaveqarluni oqallittoqassasoq immikkuualuttut aamma mittarfilitortiterneq tamaat pillugu kiisalu innuttaasut tusarniaavigineqassasut.
Peqataanilli arlaleriarluta paasivarput mittarfiliortiternissaq pillugu saqqummiussaq taamatullu ataatsimiititaliani il.il. apeqqutitta akineqartarneri iluarinagit.
Ataatsimiititalianili ataatsimiinnerit matoqqasuummata – immikkuualuttut pillugit oqaluttuarisinnaasimanngilagut suut ajorinerlugit aamma oqallittoqarnissaa naammattumik pilersissinnaasimanngilarput – Ataatsimiittarfimmi tamalluunniit peqataaffigisaannik.
Kissaatigaarput aningaasaliissutaasimasorpassuit torernerusumik oqallisigineqarnissaat aamma innuttaasunik Inatsisartunillu sapinngisamik amerlanerpaanik peqataatitsisoqarnissaa.
Taamaattumik aammaarluta apeqqutitta akineqarnissaat qinnutigaarput kajumissaarutigalugulu Naalakkersuisunut innuttaasut pisariaqartitsinerat naapertorlugu akuutitsisoqassasoq.
Nunarsuarmioqataasutut pisussaafrfiit qularnanngilaq pissutaaqataasimassasut attaveqarnermut aningaasaleeqataasoqarneranut, soorunami illuatungeriit piumasaqaatit pitsaasut isumaqatigissutigisinnaasimassappatigit aamma tunngavilersuinermi killissaqanngitsumik isumalluarsaarutigineqarpoq akilersinnaasumik ingerlatsisoqarumaartoq aamma kikkut tamarmik akuusut pineqartut iluaqutissarsivigiumaaraat.
Nipaarsaarunneqarluinnarnikuuvoq mittarfiliortiternerit ilaanut imaluunniit mittarfiliortiternerit aamma imaluunniit mittarfiiortiternerit ataasiakkaat eqqarsaatigalugit akilersinnaanerunissaat qularnaarumallugu takornartat aningaasaleeqataatinnissaat pisinnaannginnersoq. Naluarput misissorneqarsimanersoq.
Mianersungaalliornertut isigaarput sanaartugassarujussuit aningaasalersornerisa siunissami aningaasatigut pitsaasumik qularnaarinniffigineqarsimannginneri – aamma mittarfiit pioreersut akikinnerusumik pitsanngorsarneqarsinnaaneri eqqarsaatinut ilaasimanngimmat – sanaartugassat sapinngisamik akilersinnaanissaa qularnaarseeqqaariarlugu aamma tassunga ilaatillugit ilaasussat amerlassusaat il.il.
Aamma ulloq manna tikillugu suli naluarput misissuinerit amerlanerusut akilerneqarsimanersut taamaallaat mittarfiit sanaartorneqartussatut aalajangiunneqartut kisiisa pinnagit, pissutsit politikkimik tunngavillit pissutigalugit.
Taamaattumik imaannaanngilaq isumaliortaatsit aporfiginagit aaqqiissuteqarnissamik ujaasinissaq aamma mittarfiit immikkoortukkuutaarlugit sananeqarnissaannut kissaateqarneq angusinnaasimanngilarput naak sanaartornermi misilittakkat sanaartukkat tulliini atorneqartarnissaat pissusisamisooraluartoq imaluunniit aaqqiissutissat akilersinnaanerusut allatut iliornikkut nassaarineqarsinnaasimagaluarneri.