Suleqatigiissutsisunit Nuummi mittarfiup siunissami, mittarfiliassallu allat tamaasa ataatsimut isigalugit, inissinneqarnissaat isumakuluutigut pillugit unneqarittuaannarnikuuvugut.
Innuttaasut piumasaqaataat pillugit akissutissiniarsarineq, § 37 naapertorlugu apeqqutikkut, aamma Inatsisartut oqaluttarfiatigut kiisalu Inatsisartut ataatsimittarfianni uteqattaartumik aperisaqattaartarpugut.
Akissutinik pitsaasunik takkutoqanngilaq, takuttoqarnikuunerpormi.
Paarlattuanik oqartoqarpoq mittarfiit pillugit aaqqiissutissanut akerliusut siuariartornissamut akerliusut kisianni taamaanngilaq.
Aningaasaliineq annertooq tuaviuunneqassanngilaq, paasissutissallu qulaajakkat tunngavigalugit aalajangerneqassaaq, taamaanngippat kinguartinneqartariaqarpoq imaluunniit unitsinneqarluni.
Mitttarfiit pillugit aalajangiineq Nuullu Mittarfiata inissinneqarnissaa isornartorsiorneqalerput.
Naalakkersuisut partiillu allat tassanngaannaq iterput eqqaalerlugulu, mittarfiit pillugit aaqqiissutissaq piviusumik katitigaanngitsoq. Soorlu taamatut oqartuaannarnikuusugut.
Isumaqarnikuuvugut – isumaqartuarpugullu – mittarfiit pillugit suliassaq paasissutissakippallaartumik tunngaveqarluni aalajangerneqarnikuusoq. Iluanaarutaasinnaanera, nuna tamakkerlugu timmisartuussisarnerup ilusaa, avataanit aningaasaliinissamut periarfissat misilerarneqarsimanersut ersernerlupput – taamaattumik Nunap Karsiat kisiat qularnaveeqqutigalugu ajutooratarsinnaaneq sillimaffigissavarput.
Piffinni pingasuni aningaasaliinerit sanaartornermi kisimi iluanaarutaaffiunatillu siuariarfiussanngillat, kisiannili siunissami tamarmi atuullutik. Aningaasaliissuteqarnerujussuaq allatut oqaatigalugu illersorneqassaaq.
Taamaanngippat aningaasat aningaasaliissutigineqartut inuiaqatigiinnut atoneqaqutsoorsinnaapput; soorlu assersuutigalugu atuarfinnut, meeqqanut inuusuttuaqqanullu, angerlarsimaffeqanngitsunut, utoqqarnut, peqqinnissaqarfimmut il.il.
Suleqatigiissitsisut erseqqissareerpaat, nunat allat suleqatiserineqartariaqartut, soorlu: Danmark aamm USA. Taamaattorli nunat tamalaat akornanni pisussaaffiit aningaasaliissuteqaqataanermi pingaaruteqartorujussuusimasinnaagaluarut mittarfiit pillugit suliarinninnermi isiginiarneqarsimanngillat.
Apeqqutigut suli naammattumik akineqarnikuunngillat. Taakku tamanut ammasumikk apeqqutigineqarnikuugaluarput; Inatsisartut Ataatsimiittarfianni, tusagassiutini oqallinnernilu. Kiisalu ataatsimiinnerni matoqqasuni, ataatsimiisitaliani issuaaffigisinnaanngisatsinni.
Isiginngitsuusaarneqarsimavugut, pisumik ingattajaarluni, aqqut ingerlavigisaq nangiinnarlugu ingerlalluni uagullu tusaajumanngitsut oqaluussimagaluarpagut, naak tatisimaneqarluta assoroorluta iliuuseqaraluarluta.
Aaqqiissutissaqarpa pitsaanerusunik? Aaqqissutissat akikitsut? Mittarfiliornissamut sipaaraanni pitsaanerua? Suut allat periarfissaraagut?
Kangerlussuup aaqqissuuteqqinnera pitsaanerullunilu akikinnerua mittarfinnullu nutaanut sipaarluni? Immikkoortunut marlunnut avillugu sanaartornikkut? Takornarissanut periusissiaqarpugut piviusorsiortumik, mittarfiliassat iluatsinnissaanut ilaasumik? Aningaasaleeqateqartoqarsinnaava? Suleqatigiit namminersortut pisortatigoortut pilersissinnaavagut. Siunissami timmisartuussisarnissaq qanoq isikkoqassava, piviusumik isigalugu, timmisartumut ilaasut mittarfissat akilerneqarsinnaalersillugit? Siunissamimi kiffartuussinissamut isumaqatigiissutit?
Ilami immikkut ittumik apeqqutiginikuuarput, Nuummi Mittarfiup inissinneqarnissaa siunissaq eqqarsaatigalugu qularnaarneqarsimanersoq.
– Oqaatigaarpullu taamaanngitsoq.
Maannalu partiini matunngilaattaani uivernersuaq takuarput.
Taamaattumik inuit oqartussaaqataaneranni immikkoortut ilaasa peqataatinnissaat pingaaruteqarpoq. Aamma isornartorsiuisumik nipeqartut.
Torissuseq pilersinniarlugu maaniippugut, politikkikkullu partiit siullermik pingaarnertullu inuiaqatigiinnut iluaqutaasussamikk aalajangiissapput. Tamanna mittarfiit pillugit suliami matumani pisimanngitsutut oqaatigineqarsinnaavoq.
Nuummi mittarfimmut tunngatillugu allami inissinneqarnissaa misissorneqarniarli, aningaasaliisoqarsinnaanersoq inuillu sanaartornerup kittaartumik ingerlanneqarnissaanik kissaateqartut kiisalu sulisussanik qulakkeererusuttut tusaaniarsigit.
Politikkikkut partiit arsaattartuunngillat, illersukkagut imaluunniit akeqqagut imaluunniit allat imminnuinnaq eqqarsaatigisut, kisianni taakku tassaasiaqarput inuit ataatsimoortut aalajangigassat qanoq angitiginersut aalajangerneqartarnerannik akisussaaffimmik ilisimaarinnittut.
Mittarfiliassat Kalaallit Nunaat inuttaasullu siunissami ukiorpassuarni taarsersugassanik akiitsortippai. Saqqummiunneqartunilu – ikittuinnaat takunikuusaat takusinnaasaallu – akiitsorneq pisariaqanngilaq aammalu oqaluttuassaanngitsumik angisoorujussuulluni.
Aalajangerneq pisoqaratarsinnaanernik ulikkaartoq aalajangerparput.
Ilutigitillugu innuttaarsut meeqqat atuarfianni, isumaginnittoqarfimmi, peqqinnissaqarfimmi ikiorneqarnissaminnik pisariaqartitsipput, akissarsiallu qaffanneqartariaqarput. Taamaattumik Nunatsinni atugarissaarneq qulakkiissavarput.
Tamakku tamaasa inuulluaqqullugit aalateriinnartariaqarpagut, suna tamaat kukkunaveersaanngikkutigut aammalu attaveqaqatigiinneq pillugu eqqarsaatigilluakkanik qulakkiikkanillu isumaqatigiissusiortinnata.
Siunissaq qaninnerusoq kisiat eqqarsaatiginagu – immikkut ittumik akuersissutit arfinillit aamma mittarfiit marluk imminnut akilersinnaangitsut, kisianni aamma siunissaq ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu.
Tamanna uagut innuttaasullu pisariaqartipparput.
Suleqatigiissitsisut tamanna pillugu isumaat, + oqaaseqaatit il.il.:
§ 37 naapertorlugu apeqqutinut attavik/Qallunaatut (KAL kalaallisuumut toqqaruk: https://ina.gl/dokumenter/paragraf37/
Faneblad 2018 toqqaruk, mittarfiit pillugit apeqqutigisimavagut ima normoqarput:
98, 101, 251, 252, 281, 136, 187.
Aamma Inatsisartut ataatsimiinnerini oqaaseqaatit imm. 21-mut pingasut innersuussitigisinnaavagut (Suleqatigiissitsisut oqaaseqaataat siullermeerinermi, aappassaaneerinermi pingajussaaneerinermilu takukkit – tamatumani imm. 21 oqaluuserineqarnerata ujarneratigut):
https://ina.gl/samlinger/oversigt-over-samlinger/samling/punktliste/
Aamma siusinnerusukku tusagassiutinut nalunaarutigisimasatsinnut innersuussivugut.